Un ajustement représente l’assemblage de deux pièces, l’une contenant un alésage (partie femelle), l’autre contenant l’arbre (partie mâle) de même dimension nominale.
En mécanique, c’est un terme généralement utilisé pour désigner un jeu ou un serrage.
Il existe 3 types généraux d’ajustements :
Il existe deux principaux systèmes de tolérances. Le premier, le plus courant car plus facile à réaliser, est le système de "l’alésage normal". Dans ce système les tolérances de tous les alésages sont données par la lettre H. On obtient l’ajustement désiré en faisant varier l’intervalle de tolérance de l’arbre.
Le second système, "l'arbre normal", est l’inverse du premier. Dans ce système les tolérances de tous les arbres sont désignées par la lettre h. Ce système est plus compliqué à réaliser et est donc réservé à des applications bien spécifiques, telles que l'utilisation d'arbres rodés ou l'implantation de roulements.
A savoir : les ajustements homologues présentent les mêmes jeux/serrages, ainsi on a donc H7g6 équivalent à G7h6.
L’ajustement est indiqué à l’aide de lettre afin de savoir à l’avance si on a à faire à un jeu ou à un serrage. La lettre H représentant la ligne zéro. Pour les lettres avant H, on aura à faire à un jeu et donc pour les lettres après H à un serrage.
Attention, ces propos sont à nuancer : ils sont valables à coup sûr uniquement si les cotes sont centrées sur l'IT. En effet, mathématiquement, un grand nombre d'ajustements sont "incertains"... H7/m6 par exemple est serrant lorsqu'on est centré sur l'IT, mais peut devenir glissant si l'alésage est à sa cote maxi et l'arbre à sa cote mini !
A retenir : Pour l’alésage la lettre est une majuscule et pour l’arbre une minuscule.
De plus le chiffre se trouvant derrière la lettre indique la précision de l’usinage : plus le chiffre est bas, plus la tolérance est serrée.
Exemple pour un Ø12 H8, cela correspond à Ø12 0/+0,027, alors qu'un Ø12 H7 correspond à Ø12 0/+0,018
Les tolérances pour arbres et ajustements sont définies dans la norme ISO 286-2.
Toutes les tolérances sont en microns (rappel: 1 micron = 0,001 millimètres)
Ajustement | ≤3 | >3 à 6 | >6 à 10 | >10 à 14 | >14 à 18 | >18 à 24 | >24 à 30 | >30 à 40 | >40 à 50 | >50 à 65 | >65 à 80 | >80 à 100 | >100 à 120 | >120 à 140 | >140 à 160 | >160 à 180 | >180 à 200 | >200 à 225 | >225 à 250 | >250 à 280 | >280 à 315 | >315 à 355 | >355 à 400 | >400 à 450 | >450 à 500 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
D10 | +60 +20 | +78 +30 | +98 +40 | +120 +50 | +120 +50 | +149 +65 | +149 +65 | +180 +80 | +180 +80 | +220 +100 | +220 +100 | +250 +120 | +250 +120 | +305 +145 | +305 +145 | +305 +145 | +355 +170 | +355 +170 | +355 +170 | +400 +190 | +400 +190 | +440 +210 | +440 +210 | +480 +230 | +480 +230 |
E10 | +54 +14 | +68 +20 | +83 +25 | +102 +32 | +102 +32 | +124 +40 | +124 +40 | +150 +50 | +150 +50 | +180 +60 | +180 +60 | +212 +72 | +212 +72 | +245 +85 | +245 +85 | +245 +85 | +285 +100 | +285 +100 | +285 +100 | +320 +110 | +320 +110 | +355 +125 | +355 +125 | +385 +135 | +385 +135 |
E11 | +74 +14 | +95 +20 | +115 +25 | +142 +32 | +142 +32 | +170 +40 | +170 +40 | +210 +50 | +210 +50 | +250 +60 | +250 +60 | +292 +72 | +292 +72 | +335 +85 | +335 +85 | +335 +85 | +390 +100 | +390 +100 | +390 +100 | +430 +110 | +430 +110 | +485 +125 | +485 +125 | +535 +135 | +535 +135 |
E12 | +114 +14 | +140 +20 | +175 +25 | +212 +32 | +212 +32 | +250 +40 | +250 +40 | +300 +50 | +300 +50 | +360 +60 | +360 +60 | +422 +72 | +422 +72 | +485 +85 | +485 +85 | +485 +85 | +560 +100 | +560 +100 | +560 +100 | +630 +110 | +630 +110 | +695 +125 | +695 +125 | +765 +135 | +765 +135 |
E6 | +20 +14 | +28 +20 | +34 +25 | +43 +32 | +43 +32 | +53 +40 | +53 +40 | +66 +50 | +66 +50 | +79 +60 | +79 +60 | +94 +72 | +94 +72 | +110 +85 | +110 +85 | +110 +85 | +129 +100 | +129 +100 | +129 +100 | +142 +110 | +142 +110 | +161 +125 | +161 +125 | +175 +135 | +175 +135 |
E7 | +24 +14 | +32 +20 | +40 +25 | +50 +32 | +50 +32 | +61 +40 | +61 +40 | +75 +50 | +75 +50 | +90 +60 | +90 +60 | +107 +72 | +107 +72 | +125 +85 | +125 +85 | +125 +85 | +146 +100 | +146 +100 | +146 +100 | +162 +110 | +162 +110 | +182 +125 | +182 +125 | +198 +135 | +198 +135 |
F6 | +12 +6 | +18 +10 | +22 +13 | +27 +16 | +27 +16 | +33 +20 | +33 +20 | +41 +25 | +41 +25 | +49 +30 | +49 +30 | +58 +36 | +58 +36 | +68 +43 | +68 +43 | +68 +43 | +79 +50 | +79 +50 | +79 +50 | +88 +56 | +88 +56 | +98 +62 | +98 +62 | +108 +68 | +108 +68 |
F7 | +16 +6 | +22 +10 | +28 +13 | +34 +16 | +34 +16 | +41 +20 | +41 +20 | +50 +25 | +50 +25 | +60 +30 | +60 +30 | +71 +36 | +71 +36 | +83 +43 | +83 +43 | +83 +43 | +96 +50 | +96 +50 | +96 +50 | +108 +56 | +108 +56 | +119 +62 | +119 +62 | +121 +68 | +121 +68 |
F8 | +20 +6 | +28 +10 | +35 +13 | +43 +16 | +43 +16 | +53 +20 | +53 +20 | +64 +25 | +64 +25 | +76 +30 | +76 +30 | +90 +36 | +90 +36 | +106 +43 | +106 +43 | +106 +43 | +122 +50 | +122 +50 | +122 +50 | +137 +56 | +137 +56 | +151 +62 | +151 +62 | +165 +68 | +165 +68 |
G6 | +8 +2 | +12 +4 | +14 +5 | +17 +6 | +17 +6 | +20 +7 | +20 +7 | +25 +9 | +25 +9 | +29 +10 | +29 +10 | +34 +12 | +34 +12 | +39 +14 | +39 +14 | +39 +14 | +44 +15 | +44 +15 | +44 +15 | +49 +17 | +49 +17 | +54 +18 | +54 +18 | +60 +20 | +60 +20 |
G7 | +12 +2 | +16 +4 | +20 +5 | +24 +6 | +24 +6 | +28 +7 | +28 +7 | +34 +9 | +34 +9 | +40 +10 | +40 +10 | +47 +12 | +47 +12 | +54 +14 | +54 +14 | +54 +14 | +61 +15 | +61 +15 | +61 +15 | +69 +17 | +69 +17 | +75 +18 | +75 +18 | +83 +20 | +83 +20 |
G8 | +16 +2 | +22 +4 | +27 +5 | +33 +6 | +33 +6 | +40 +7 | +40 +7 | +48 +9 | +48 +9 | +56 +10 | +56 +10 | +66 +12 | +66 +12 | +77 +14 | +77 +14 | +77 +14 | +87 +15 | +87 +15 | +87 +15 | +98 +17 | +98 +17 | +107 +18 | +107 +18 | +117 +20 | +117 +20 |
H10 | +40 0 | +48 0 | +58 0 | +70 0 | +70 0 | +84 0 | +84 0 | +100 0 | +100 0 | +120 0 | +120 0 | +140 0 | +140 0 | +160 0 | +160 0 | +160 0 | +185 0 | +185 0 | +185 0 | +210 0 | +210 0 | +230 0 | +230 0 | +250 0 | +250 0 |
H11 | +60 0 | +75 0 | +90 0 | +110 0 | +110 0 | +130 0 | +130 0 | +160 0 | +160 0 | +190 0 | +190 0 | +210 0 | +210 0 | +250 0 | +250 0 | +250 0 | +290 0 | +290 0 | +290 0 | +320 0 | +320 0 | +360 0 | +360 0 | +400 0 | +400 0 |
H12 | +100 0 | +120 0 | +150 0 | +180 0 | +180 0 | +210 0 | +210 0 | +250 0 | +250 0 | +300 0 | +300 0 | +350 0 | +350 0 | +400 0 | +400 0 | +400 0 | +460 0 | +460 0 | +460 0 | +520 0 | +520 0 | +570 0 | +570 0 | +630 0 | +630 0 |
H13 | +140 0 | +180 0 | +220 0 | +270 0 | +270 0 | +330 0 | +330 0 | +390 0 | +390 0 | +460 0 | +460 0 | +540 0 | +540 0 | +630 0 | +630 0 | +630 0 | +720 0 | +720 0 | +720 0 | +810 0 | +810 0 | +890 0 | +890 0 | +970 0 | +970 0 |
H6 | +6 0 | +8 0 | +9 0 | +11 0 | +11 0 | +13 0 | +13 0 | +16 0 | +16 0 | +19 0 | +19 0 | +22 0 | +22 0 | +25 0 | +25 0 | +25 0 | +29 0 | +29 0 | +29 0 | +32 0 | +32 0 | +36 0 | +36 0 | +40 0 | +40 0 |
H7 | +10 0 | +12 0 | +15 0 | +18 0 | +18 0 | +21 0 | +21 0 | +25 0 | +25 0 | +30 0 | +30 0 | +35 0 | +35 0 | +40 0 | +40 0 | +40 0 | +46 0 | +46 0 | +46 0 | +52 0 | +52 0 | +57 0 | +57 0 | +63 0 | +63 0 |
H8 | +14 0 | +18 0 | +22 0 | +27 0 | +27 0 | +33 0 | +33 0 | +39 0 | +39 0 | +46 0 | +46 0 | +54 0 | +54 0 | +63 0 | +63 0 | +63 0 | +72 0 | +72 0 | +72 0 | +81 0 | +81 0 | +89 0 | +89 0 | +97 0 | +97 0 |
H9 | +25 0 | +30 0 | +36 0 | +43 0 | +43 0 | +52 0 | +52 0 | +62 0 | +62 0 | +74 0 | +74 0 | +87 0 | +87 0 | +100 0 | +100 0 | +100 0 | +115 0 | +115 0 | +115 0 | +130 0 | +130 0 | +140 0 | +140 0 | +155 0 | +155 0 |
J6 | +2 -4 | +5 -3 | +5 -4 | +6 -5 | +6 -5 | +8 -5 | +8 -5 | +10 -6 | +10 -6 | +13 -6 | +13 -6 | +16 -6 | +16 -6 | +18 -7 | +18 -7 | +18 -7 | +22 -7 | +22 -7 | +22 -7 | +25 -7 | +25 -7 | +29 -7 | +29 -7 | +33 -7 | +33 -7 |
J7 | +4 -6 | +6 -6 | +8 -7 | +10 -8 | +10 -8 | +12 -9 | +12 -9 | +14 -11 | +14 -11 | +18 -12 | +18 -12 | +22 -13 | +22 -13 | +26 -14 | +26 -14 | +26 -14 | +30 -16 | +30 -16 | +30 -16 | +36 -16 | +36 -16 | +39 -18 | +39 -18 | +43 -20 | +43 -20 |
J8 | +6 -8 | +10 -8 | +12 -10 | +15 -12 | +15 -12 | +20 -13 | +20 -13 | +24 -15 | +24 -15 | +28 -18 | +28 -18 | +34 -20 | +34 -20 | +41 -22 | +41 -22 | +41 -22 | +47 -25 | +47 -25 | +47 -25 | +55 -26 | +55 -26 | +60 -29 | +60 -29 | +66 -31 | +66 -31 |
Js11 | +30 -30 | +37 -37 | +45 -45 | +55 -55 | +55 -55 | +65 -65 | +65 -65 | +80 -80 | +80 -80 | +95 -95 | +95 -95 | +110 -110 | +110 -110 | +125 -125 | +125 -125 | +125 -125 | +145 -145 | +145 -145 | +145 -145 | +160 -160 | +160 -160 | +180 -180 | +180 -180 | +200 -200 | +200 -200 |
Js5 | +2 -2 | +2,5 -2,5 | +3 -3 | +4 -4 | +4 -4 | +4,5 -4,5 | +4,5 -4,5 | +5,5 -5,5 | +5,5 -5,5 | +6,5 -6,5 | +6,5 -6,5 | +7,5 -7,5 | +7,5 -7,5 | +9 -9 | +9 -9 | +9 -9 | +10 -10 | +10 -10 | +10 -10 | +11,5 -11,5 | +11,5 -11,5 | +12,5 -12,5 | +12,5 -12,5 | +13,5 -13,5 | +13,5 -13,5 |
Js6 | +3 -3 | +4 -4 | +4,5 -4,5 | +5,5 -5,5 | +5,5 -5,5 | +6,5 -6,5 | +6,5 -6,5 | +8 -8 | +8 -8 | +9,5 -9,5 | +9,5 -9,5 | +11 -11 | +11 -11 | +12,5 -12,5 | +12,5 -12,5 | +12,5 -12,5 | +14,5 -14,5 | +14,5 -14,5 | +14,5 -14,5 | +16 -16 | +16 -16 | +18 -18 | +18 -18 | +20 -20 | +20 -20 |
Js7 | +5 -5 | +6 -6 | +7,5 -7,5 | +9 -9 | +9 -9 | +10,5 -10,5 | +10,5 -10,5 | +12,5 -12,5 | +12,5 -12,5 | +15 -15 | +15 -15 | +17,5 -17,5 | +17,5 -17,5 | +20 -20 | +20 -20 | +20 -20 | +23 -23 | +23 -23 | +23 -23 | +26 -26 | +26 -26 | +28,5 -28,5 | +28,5 -28,5 | +31,5 -31,5 | +31,5 -31,5 |
Js8 | +7 -7 | +9 -9 | +11 -11 | +13,5 -13,5 | +13,5 -13,5 | +16,5 -16,5 | +16,5 -16,5 | +19,5 -19,5 | +19,5 -19,5 | +23 -23 | +23 -23 | +27 -27 | +27 -27 | +31,5 -31,5 | +31,5 -31,5 | +31,5 -31,5 | +36 -36 | +36 -36 | +36 -36 | +40,5 -40,5 | +40,5 -40,5 | +44,5 -44,5 | +44,5 -44,5 | +48,5 -48,5 | +48,5 -48,5 |
Js9 | +12 -12 | +15 -15 | +18 -18 | +21 -21 | +21 -21 | +26 -26 | +26 -26 | +31 -31 | +31 -31 | +37 -37 | +37 -37 | +43 -43 | +43 -43 | +50 -50 | +50 -50 | +50 -50 | +57 -57 | +57 -57 | +57 -57 | +65 -65 | +65 -65 | +70 -70 | +70 -70 | +77 -77 | +77 -77 |
K6 | 0 -6 | +2 -6 | +2 -7 | +2 -9 | +2 -9 | +2 -11 | +2 -11 | +3 -13 | +3 -13 | +4 -15 | +4 -15 | +4 -18 | +4 -18 | +4 -21 | +4 -21 | +4 -21 | +5 -24 | +5 -24 | +5 -24 | +5 -27 | +5 -27 | +7 -29 | +7 -29 | +8 -32 | +8 -32 |
K7 | 0 -10 | +3 -9 | +5 -10 | +6 -12 | +6 -12 | +6 -15 | +6 -15 | +7 -18 | +7 -18 | +9 -21 | +9 -21 | +10 -25 | +10 -25 | +12 -28 | +12 -28 | +12 -28 | +13 -33 | +13 -33 | +13 -33 | +16 -36 | +16 -36 | +17 -40 | +17 -40 | +18 -45 | +18 -45 |
K8 | 0 -14 | +5 -13 | +6 -16 | +8 -19 | +8 -19 | +10 -23 | +10 -23 | +12 -27 | +12 -27 | +14 -32 | +14 -32 | +16 -38 | +16 -38 | +20 -43 | +20 -43 | +20 -43 | +22 -50 | +22 -50 | +22 -50 | +25 -56 | +25 -56 | +28 -61 | +28 -61 | +29 -68 | +29 -68 |
M6 | -2 -8 | -1 -9 | -3 -12 | -4 -15 | -4 -15 | -4 -17 | -4 -17 | -4 -20 | -4 -20 | -5 -24 | -5 -24 | -6 -28 | -6 -28 | -8 -33 | -8 -33 | -8 -33 | -8 -37 | -8 -37 | -8 -37 | -9 -41 | -9 -41 | -10 -46 | -10 -46 | -10 -50 | -10 -50 |
M7 | -2 -12 | 0 -12 | 0 -15 | 0 -18 | 0 -18 | 0 -21 | 0 -21 | 0 -25 | 0 -25 | 0 -30 | 0 -30 | 0 -35 | 0 -35 | 0 -40 | 0 -40 | 0 -40 | 0 -46 | 0 -46 | 0 -46 | 0 -52 | 0 -52 | 0 -57 | 0 -57 | 0 -63 | 0 -63 |
M8 | -2 -16 | +2 -16 | +1 -21 | +2 -25 | +2 -25 | +4 -29 | +4 -29 | +5 -34 | +5 -34 | +5 -41 | +5 -41 | +6 -48 | +6 -48 | +8 -55 | +8 -55 | +8 -55 | +9 -63 | +9 -63 | +9 -63 | +9 -72 | +9 -72 | +11 -78 | +11 -78 | +11 -86 | +11 -86 |
N6 | -4 -10 | -5 -13 | -7 -16 | -9 -20 | -9 -20 | -11 -24 | -11 -24 | -12 -28 | -12 -28 | -14 -33 | -14 -33 | -16 -38 | -16 -38 | -20 -45 | -20 -45 | -20 -45 | -22 -51 | -22 -51 | -22 -51 | -25 -57 | -25 -57 | -26 -62 | -26 -62 | -27 -67 | -27 -67 |
N7 | -4 -14 | -4 -16 | -4 -19 | -5 -23 | -5 -23 | -7 -28 | -7 -28 | -8 -33 | -8 -33 | -9 -39 | -9 -39 | -10 -45 | -10 -45 | -12 -52 | -12 -52 | -12 -52 | -14 -60 | -14 -60 | -14 -60 | -14 -66 | -14 -66 | -16 -73 | -16 -73 | -17 -80 | -17 -80 |
N8 | -4 -18 | -2 -20 | -3 -25 | -3 -30 | -3 -30 | -3 -36 | -3 -36 | -3 -42 | -3 -42 | -4 -50 | -4 -50 | -4 -58 | -4 -58 | -4 -67 | -4 -67 | -4 -67 | -5 -77 | -5 -77 | -5 -77 | -5 -86 | -5 -86 | -5 -94 | -5 -94 | -6 -103 | -6 -103 |
N9 | -4 -29 | 0 -30 | 0 -36 | 0 -43 | 0 -43 | 0 -52 | 0 -52 | 0 -62 | 0 -62 | 0 -74 | 0 -74 | 0 -87 | 0 -87 | 0 -100 | 0 -100 | 0 -100 | 0 -115 | 0 -115 | 0 -115 | 0 -130 | 0 -130 | 0 -140 | 0 -140 | 0 -155 | 0 -155 |
P6 | -6 -12 | -9 -17 | -12 -21 | -15 -26 | -15 -26 | -18 -31 | -18 -31 | -21 -37 | -21 -37 | -26 -45 | -26 -45 | -30 -52 | -30 -52 | -36 -61 | -36 -61 | -36 -61 | -41 -70 | -41 -70 | -41 -70 | -47 -79 | -47 -79 | -51 -87 | -51 -87 | -55 -95 | -55 -95 |
P7 | -6 -16 | -8 -20 | -9 -24 | -11 -29 | -11 -29 | -14 -35 | -14 -35 | -17 -42 | -17 -42 | -21 -51 | -21 -51 | -24 -59 | -24 -59 | -28 -68 | -28 -68 | -28 -68 | -33 -79 | -33 -79 | -33 -79 | -36 -88 | -36 -88 | -41 -98 | -41 -98 | -45 -108 | -45 -108 |
P8 | -6 -20 | -12 -30 | -15 -37 | -18 -45 | -18 -45 | -22 -55 | -22 -55 | -26 -65 | -26 -65 | -32 -78 | -32 -78 | -37 -91 | -37 -91 | -43 -106 | -43 -106 | -43 -106 | -50 -122 | -50 -122 | -50 -122 | -56 -137 | -56 -137 | -62 -151 | -62 -151 | -68 -165 | -68 -165 |
P9 | -9 -31 | -12 -42 | -15 -51 | -18 -61 | -18 -61 | -22 -74 | -22 -74 | -26 -88 | -26 -88 | -32 -106 | -32 -106 | -37 -124 | -37 -124 | -43 -143 | -43 -143 | -43 -143 | -50 -165 | -50 -165 | -50 -165 | -56 -186 | -56 -186 | -62 -202 | -62 -202 | -68 -223 | -68 -223 |
R6 | -10 -16 | -12 -20 | -16 -25 | -20 -31 | -20 -31 | -24 -37 | -24 -37 | -29 -45 | -29 -45 | -35 -54 | -37 -56 | -44 -66 | -47 -69 | -56 -81 | -58 -83 | -61 -86 | -68 -97 | -71 -100 | -75 -104 | -85 -117 | -89 -121 | -97 -133 | -103 -139 | -113 -153 | -119 -159 |
R7 | -10 -20 | -11 -23 | -13 -28 | -16 -34 | -16 -34 | -20 -41 | -20 -41 | -25 -50 | -25 -50 | -30 -60 | -32 -62 | -38 -73 | -41 -76 | -48 -88 | -50 -90 | -53 -93 | -60 -106 | -63 -109 | -67 -113 | -74 -126 | -78 -130 | -87 -144 | -93 -150 | -103 -166 | -109 -172 |
Ajustement | ≤3 | >3 à 6 | >6 à 10 | >10 à 14 | >14 à 18 | >18 à 24 | >24 à 30 | >30 à 40 | >40 à 50 | >50 à 65 | >65 à 80 | >80 à 100 | >100 à 120 | >120 à 140 | >140 à 160 | >160 à 180 | >180 à 200 | >200 à 225 | >225 à 250 | >250 à 280 | >280 à 315 | >315 à 355 | >355 à 400 | >400 à 450 | >450 à 500 |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
a11 | -270 -330 | -270 -345 | -280 -370 | -290 -400 | -290 -400 | -300 -430 | -300 -430 | -320 -470 | -320 -470 | -360 -530 | -360 -530 | -410 -600 | -410 -600 | -580 -710 | -580 -710 | -580 -710 | -820 -950 | -820 -950 | -820 -950 | -1050 -1240 | -1050 -1240 | -1350 -1560 | -1350 -1560 | -1650 -1900 | -1650 -1900 |
a12 | -270 -370 | -270 -390 | -280 -430 | -290 -470 | -290 -470 | -300 -510 | -300 -510 | -310 -560 | -320 -570 | -340 -640 | -360 -660 | -380 -730 | -410 -760 | -460 -860 | -520 -920 | -580 -980 | -660 -1120 | -740 -1200 | -820 -1280 | -920 -1440 | -1050 -1570 | -1200 -1770 | -1350 -1920 | -1500 -2130 | -1650 -2280 |
a13 | -270 -410 | -270 -450 | -280 -500 | -290 -560 | -290 -560 | -300 -630 | -300 -630 | -310 -700 | -320 -710 | -340 -800 | -360 -820 | -380 -920 | -410 -950 | -460 -1090 | -520 -1150 | -580 -1210 | -660 -1380 | -740 -1460 | -820 -1540 | -920 -1730 | -1050 -1860 | -1200 -2090 | -1350 -2240 | -1500 -2470 | -1650 -2620 |
c11 | -60 -120 | -70 -145 | -80 -170 | -95 -205 | -95 -205 | -110 -240 | -110 -240 | -130 -280 | -130 -280 | -150 -330 | -150 -330 | -180 -390 | -180 -390 | -230 -450 | -230 -450 | -230 -450 | -280 -530 | -280 -530 | -280 -530 | -330 -620 | -330 -620 | -400 -720 | -400 -720 | -480 -840 | -480 -840 |
c12 | -60 -160 | -70 -190 | -80 -230 | -95 -275 | -95 -275 | -110 -320 | -110 -320 | -120 -370 | -130 -380 | -140 -440 | -150 -450 | -170 -520 | -180 -530 | -200 -600 | -210 -610 | -230 -630 | -240 -700 | -260 -720 | -280 -740 | -300 -820 | -330 -850 | -360 -930 | -400 -970 | -440 -1070 | -480 -1110 |
d10 | -20 -60 | -30 -78 | -40 -98 | -50 -120 | -50 -120 | -65 -149 | -65 -149 | -80 -180 | -80 -180 | -100 -220 | -100 -220 | -120 -250 | -120 -250 | -145 -305 | -145 -305 | -145 -305 | -170 -355 | -170 -355 | -170 -355 | -190 -400 | -190 -400 | -210 -440 | -210 -440 | -230 -480 | -230 -480 |
d11 | -20 -80 | -30 -105 | -40 -130 | -50 -160 | -50 -160 | -65 -195 | -65 -195 | -80 -240 | -80 -240 | -100 -290 | -100 -290 | -120 -340 | -120 -340 | -145 -395 | -145 -395 | -145 -395 | -170 -460 | -170 -460 | -170 -460 | -190 -510 | -190 -510 | -210 -570 | -210 -570 | -230 -630 | -230 -630 |
d6 | -20 -26 | -30 -38 | -40 -49 | -50 -61 | -50 -61 | -65 -78 | -65 -78 | -80 -96 | -80 -96 | -100 -119 | -100 -119 | -120 -142 | -120 -142 | -145 -170 | -145 -170 | -145 -170 | -170 -199 | -170 -199 | -170 -199 | -190 -222 | -190 -222 | -210 -246 | -210 -246 | -230 -270 | -230 -270 |
d9 | -20 -45 | -30 -60 | -40 -75 | -50 -93 | -50 -93 | -65 -117 | -65 -117 | -80 -142 | -80 -142 | -100 -174 | -100 -174 | -120 -207 | -120 -207 | -145 -245 | -145 -245 | -145 -245 | -170 -285 | -170 -285 | -170 -285 | -190 -320 | -190 -320 | -210 -350 | -210 -350 | -230 -385 | -230 -385 |
e12 | -14 -114 | -20 -140 | -25 -175 | -32 -212 | -32 -212 | -40 -250 | -40 -250 | -50 -300 | -50 -300 | -60 -360 | -60 -360 | -72 -422 | -72 -422 | -85 -485 | -85 -485 | -85 -485 | -100 -560 | -100 -560 | -100 -560 | -110 -630 | -110 -630 | -125 -695 | -125 -695 | -135 -765 | -135 -765 |
e6 | -14 -20 | -20 -28 | -25 -34 | -32 -43 | -32 -43 | -40 -53 | -40 -53 | -50 -66 | -50 -66 | -60 -79 | -60 -79 | -72 -94 | -72 -94 | -85 -110 | -85 -110 | -85 -110 | -100 -129 | -100 -129 | -100 -129 | -110 -142 | -110 -142 | -125 -161 | -125 -161 | -135 -175 | -135 -175 |
e7 | -14 -24 | -20 -32 | -25 -40 | -32 -50 | -32 -50 | -40 -61 | -40 -61 | -50 -75 | -50 -75 | -60 -90 | -60 -90 | -72 -107 | -72 -107 | -85 -125 | -85 -125 | -85 -125 | -100 -146 | -100 -146 | -100 -146 | -110 -162 | -110 -162 | -125 -182 | -125 -182 | -135 -198 | -135 -198 |
e8 | -14 -28 | -20 -38 | -25 -47 | -32 -59 | -32 -59 | -40 -73 | -40 -73 | -50 -89 | -50 -89 | -60 -106 | -60 -106 | -72 -126 | -72 -126 | -85 -148 | -85 -148 | -85 -148 | -100 -172 | -100 -172 | -100 -172 | -110 -191 | -110 -191 | -125 -214 | -125 -214 | -135 -232 | -135 -232 |
e9 | -14 -39 | -20 -50 | -25 -61 | -32 -75 | -32 -75 | -40 -92 | -40 -92 | -50 -112 | -50 -112 | -60 -134 | -60 -134 | -72 -159 | -72 -159 | -85 -185 | -85 -185 | -85 -185 | -100 -215 | -100 -215 | -100 -215 | -110 -240 | -110 -240 | -125 -265 | -125 -265 | -135 -290 | -135 -290 |
f5 | -6 -10 | -10 -15 | -13 -19 | -16 -24 | -16 -24 | -20 -29 | -20 -29 | -25 -36 | -25 -36 | -30 -43 | -30 -43 | -36 -51 | -36 -51 | -43 -61 | -43 -61 | -43 -61 | -50 -70 | -50 -70 | -50 -70 | -56 -79 | -56 -79 | -62 -87 | -62 -87 | -68 -95 | -68 -95 |
f6 | -6 -12 | -10 -18 | -13 -22 | -16 -27 | -16 -27 | -20 -33 | -20 -33 | -25 -41 | -25 -41 | -30 -49 | -30 -49 | -36 -58 | -36 -58 | -43 -68 | -43 -68 | -43 -68 | -50 -79 | -50 -79 | -50 -79 | -56 -88 | -56 -88 | -62 -98 | -62 -98 | -68 -108 | -68 -108 |
f7 | -6 -16 | -10 -22 | -13 -28 | -16 -34 | -16 -34 | -20 -41 | -20 -41 | -25 -50 | -25 -50 | -30 -60 | -30 -60 | -36 -71 | -36 -71 | -43 -83 | -43 -83 | -43 -83 | -50 -96 | -50 -96 | -50 -96 | -56 -106 | -56 -106 | -62 -119 | -62 -119 | -68 -131 | -68 -131 |
f8 | -6 -20 | -10 -28 | -13 -35 | -16 -43 | -16 -43 | -20 -53 | -20 -53 | -25 -64 | -25 -64 | -30 -76 | -30 -76 | -36 -90 | -36 -90 | -43 -106 | -43 -106 | -43 -106 | -50 -122 | -50 -122 | -50 -122 | -56 -137 | -56 -137 | -62 -151 | -62 -151 | -68 -165 | -68 -165 |
g5 | -2 -6 | -4 -9 | -5 -11 | -6 -14 | -6 -14 | -7 -16 | -7 -16 | -9 -20 | -9 -20 | -10 -23 | -10 -23 | -12 -27 | -12 -27 | -14 -32 | -14 -32 | -14 -32 | -15 -35 | -15 -35 | -15 -35 | -17 -40 | -17 -40 | -18 -43 | -18 -43 | -20 -47 | -20 -47 |
g6 | -2 -8 | -4 -12 | -5 -14 | -6 -17 | -6 -17 | -7 -20 | -7 -20 | -9 -25 | -9 -25 | -10 -29 | -10 -29 | -12 -34 | -12 -34 | -14 -39 | -14 -39 | -14 -39 | -15 -44 | -15 -44 | -15 -44 | -17 -49 | -17 -49 | -18 -54 | -18 -54 | -20 -60 | -20 -60 |
g7 | -2 -12 | -4 -16 | -5 -20 | -6 -24 | -6 -24 | -7 -28 | -7 -28 | -9 -34 | -9 -34 | -10 -40 | -10 -40 | -12 -47 | -12 -47 | -14 -54 | -14 -54 | -14 -54 | -15 -61 | -15 -61 | -15 -61 | -17 -69 | -17 -69 | -18 -75 | -18 -75 | -20 -83 | -20 -83 |
h10 | 0 -40 | 0 -48 | 0 -58 | 0 -70 | 0 -70 | 0 -84 | 0 -84 | 0 -100 | 0 -100 | 0 -120 | 0 -120 | 0 -140 | 0 -140 | 0 -160 | 0 -160 | 0 -160 | 0 -185 | 0 -185 | 0 -185 | 0 -210 | 0 -210 | 0 -230 | 0 -230 | 0 -250 | 0 -250 |
h11 | 0 -60 | 0 -75 | 0 -90 | 0 -110 | 0 -110 | 0 -130 | 0 -130 | 0 -160 | 0 -160 | 0 -190 | 0 -190 | 0 -220 | 0 -220 | 0 -250 | 0 -250 | 0 -250 | 0 -290 | 0 -290 | 0 -290 | 0 -320 | 0 -320 | 0 -360 | 0 -360 | 0 -400 | 0 -400 |
h13 | 0 -140 | 0 -180 | 0 -220 | 0 -270 | 0 -270 | 0 -330 | 0 -330 | 0 -390 | 0 -390 | 0 -460 | 0 -460 | 0 -540 | 0 -540 | 0 -630 | 0 -630 | 0 -630 | 0 -720 | 0 -720 | 0 -720 | 0 -810 | 0 -810 | 0 -890 | 0 -890 | 0 -970 | 0 -970 |
h4 | 0 -3 | 0 -4 | 0 -4 | 0 -5 | 0 -5 | 0 -6 | 0 -6 | 0 -7 | 0 -7 | 0 -8 | 0 -8 | 0 -10 | 0 -10 | 0 -12 | 0 -12 | 0 -12 | 0 -14 | 0 -14 | 0 -14 | 0 -16 | 0 -16 | 0 -18 | 0 -18 | 0 -20 | 0 -20 |
h5 | 0 -4 | 0 -5 | 0 -6 | 0 -8 | 0 -8 | 0 -9 | 0 -9 | 0 -11 | 0 -11 | 0 -13 | 0 -13 | 0 -15 | 0 -15 | 0 -18 | 0 -18 | 0 -18 | 0 -20 | 0 -20 | 0 -20 | 0 -23 | 0 -23 | 0 -25 | 0 -25 | 0 -27 | 0 -27 |
h6 | 0 -6 | 0 -8 | 0 -9 | 0 -11 | 0 -11 | 0 -13 | 0 -13 | 0 -16 | 0 -16 | 0 -19 | 0 -19 | 0 -22 | 0 -22 | 0 -25 | 0 -25 | 0 -25 | 0 -29 | 0 -29 | 0 -29 | 0 -32 | 0 -32 | 0 -36 | 0 -36 | 0 -40 | 0 -40 |
h7 | 0 -10 | 0 -12 | 0 -15 | 0 -18 | 0 -18 | 0 -21 | 0 -21 | 0 -25 | 0 -25 | 0 -30 | 0 -30 | 0 -35 | 0 -35 | 0 -40 | 0 -40 | 0 -40 | 0 -46 | 0 -46 | 0 -46 | 0 -52 | 0 -52 | 0 -57 | 0 -57 | 0 -63 | 0 -63 |
h8 | 0 -14 | 0 -18 | 0 -22 | 0 -27 | 0 -27 | 0 -33 | 0 -33 | 0 -39 | 0 -39 | 0 -46 | 0 -46 | 0 -54 | 0 -54 | 0 -63 | 0 -63 | 0 -63 | 0 -72 | 0 -72 | 0 -72 | 0 -81 | 0 -81 | 0 -89 | 0 -89 | 0 -97 | 0 -97 |
h9 | 0 -25 | 0 -30 | 0 -36 | 0 -43 | 0 -43 | 0 -52 | 0 -52 | 0 -62 | 0 -62 | 0 -74 | 0 -74 | 0 -87 | 0 -87 | 0 -100 | 0 -100 | 0 -100 | 0 -115 | 0 -115 | 0 -115 | 0 -130 | 0 -130 | 0 -140 | 0 -140 | 0 -155 | 0 -155 |
j5 | +2 -2 | +3 -2 | +4 -2 | +5 -3 | +5 -3 | +5 -4 | +5 -4 | +6 -5 | +6 -5 | +6 -7 | +6 -7 | +6 -9 | +6 -9 | +7 -11 | +7 -11 | +7 -11 | +7 -13 | +7 -13 | +7 -13 | +7 -16 | +7 -16 | +7 -18 | +7 -18 | +7 -20 | +7 -20 |
j6 | +4 -2 | +6 -2 | +7 -2 | +8 -3 | +8 -3 | +9 -4 | +9 -4 | +11 -5 | +11 -5 | +12 -7 | +12 -7 | +13 -9 | +13 -9 | +14 -11 | +14 -11 | +14 -11 | +16 -13 | +16 -13 | +16 -13 | +16 -16 | +16 -16 | +18 -18 | +18 -18 | +20 -20 | +20 -20 |
j7 | +6 -4 | +8 -4 | +10 -5 | +12 -6 | +12 -6 | +13 -8 | +13 -8 | +15 -10 | +15 -10 | +18 -12 | +18 -12 | +20 -15 | +20 -15 | +22 -18 | +22 -18 | +22 -18 | +25 -21 | +25 -21 | +25 -21 | +26 -26 | +26 -26 | +29 -28 | +29 -28 | +31 -32 | +31 -32 |
k5 | +4 0 | +6 +1 | +7 +1 | +9 +1 | +9 +1 | +11 +2 | +11 +2 | +13 +2 | +13 +2 | +15 +2 | +15 +2 | +18 +3 | +18 +3 | +21 +3 | +21 +3 | +21 +3 | +24 +4 | +24 +4 | +24 +4 | +27 +4 | +27 +4 | +29 +4 | +29 +4 | +32 +5 | +32 +5 |
k6 | +6 0 | +9 +1 | +10 +1 | +12 +1 | +12 +1 | +15 +2 | +15 +2 | +18 +2 | +18 +2 | +21 +2 | +21 +2 | +25 +3 | +25 +3 | +28 +3 | +28 +3 | +28 +3 | +33 +4 | +33 +4 | +33 +4 | +36 +4 | +36 +4 | +40 +4 | +40 +4 | +45 +5 | +45 +5 |
k7 | +10 0 | +13 +1 | +16 +1 | +19 +1 | +19 +1 | +23 +2 | +23 +2 | +27 +2 | +27 +2 | +32 +2 | +32 +2 | +38 +3 | +38 +3 | +43 +3 | +43 +3 | +43 +3 | +50 +4 | +50 +4 | +50 +4 | +56 +4 | +56 +4 | +61 +4 | +61 +4 | +68 +5 | +68 +5 |
m5 | +6 +2 | +9 +4 | +12 +6 | +15 +7 | +15 +7 | +17 +8 | +17 +8 | +20 +9 | +20 +9 | +24 +11 | +24 +11 | +28 +13 | +28 +13 | +33 +15 | +33 +15 | +33 +15 | +37 +17 | +37 +17 | +37 +17 | +43 +20 | +43 +20 | +46 +21 | +46 +21 | +50 +23 | +50 +23 |
m6 | +8 +2 | +12 +4 | +15 +6 | +18 +7 | +18 +7 | +21 +8 | +21 +8 | +25 +9 | +25 +9 | +30 +11 | +30 +11 | +35 +13 | +35 +13 | +40 +15 | +40 +15 | +40 +15 | +46 +17 | +46 +17 | +46 +17 | +52 +20 | +52 +20 | +57 +21 | +57 +21 | +63 +23 | +63 +23 |
m7 | +12 +2 | +16 +4 | +21 +6 | +25 +7 | +25 +7 | +29 +8 | +29 +8 | +34 +9 | +34 +9 | +41 +11 | +41 +11 | +48 +13 | +48 +13 | +55 +15 | +55 +15 | +55 +15 | +63 +17 | +63 +17 | +63 +17 | +72 +20 | +72 +20 | +78 +21 | +78 +21 | +86 +23 | +86 +23 |
n5 | +8 +4 | +13 +8 | +16 +10 | +20 +12 | +20 +12 | +24 +15 | +24 +15 | +28 +17 | +28 +17 | +33 +20 | +33 +20 | +38 +23 | +38 +23 | +45 +27 | +45 +27 | +45 +27 | +51 +31 | +51 +31 | +51 +31 | +57 +34 | +57 +34 | +62 +37 | +62 +37 | +67 +40 | +67 +40 |
n6 | +10 +4 | +16 +8 | +19 +10 | +23 +12 | +23 +12 | +28 +15 | +28 +15 | +33 +17 | +33 +17 | +39 +20 | +39 +20 | +45 +23 | +45 +23 | +52 +27 | +52 +27 | +52 +27 | +60 +31 | +60 +31 | +60 +31 | +66 +34 | +66 +34 | +73 +37 | +73 +37 | +80 +40 | +80 +40 |
n7 | +14 +4 | +20 +8 | +25 +10 | +30 +12 | +30 +12 | +36 +15 | +36 +15 | +42 +17 | +42 +17 | +50 +20 | +50 +20 | +58 +23 | +58 +23 | +67 +27 | +67 +27 | +67 +27 | +77 +31 | +77 +31 | +77 +31 | +86 +34 | +86 +34 | +94 +37 | +94 +37 | +103 +40 | +103 +40 |
p5 | +10 +6 | +17 +12 | +21 +15 | +26 +18 | +26 +18 | +31 +22 | +31 +22 | +37 +26 | +37 +26 | +45 +32 | +45 +32 | +52 +37 | +52 +37 | +61 +43 | +61 +43 | +61 +43 | +70 +50 | +70 +50 | +70 +50 | +79 +56 | +79 +56 | +87 +62 | +87 +62 | +95 +68 | +95 +68 |
p6 | +12 +6 | +20 +12 | +24 +15 | +29 +18 | +29 +18 | +35 +22 | +35 +22 | +42 +26 | +42 +26 | +51 +32 | +51 +32 | +59 +37 | +59 +37 | +68 +43 | +68 +43 | +68 +43 | +79 +50 | +79 +50 | +79 +50 | +88 +56 | +88 +56 | +98 +62 | +98 +62 | +108 +68 | +108 +68 |
p7 | +16 +6 | +24 +12 | +30 +15 | +36 +18 | +36 +18 | +43 +22 | +43 +22 | +51 +26 | +51 +26 | +62 +32 | +62 +32 | +72 +37 | +72 +37 | +83 +43 | +83 +43 | +83 +43 | +96 +50 | +96 +50 | +96 +50 | +108 +56 | +108 +56 | +119 +62 | +119 +62 | +131 +68 | +131 +68 |
Enormément de possibilités existent, cependant certaines associations ont fait leurs preuves, et sont souvent choisies "par défaut". En voici quelques-unes :
Jeu maxi = cote maxi alésage – cote mini arbre = 12,018 – 11,983 = 0,035mm
Jeu mini = cote mini alésage – cote maxi arbre = 12 – 11,994 = 0,006mm
Si les deux jeux sont > 0, cela correspond à un ajustement avec jeu.
Si les deux jeux sont ≤ 0, cela correspond à un ajustement avec serrage.
Si le jeu maxi est > 0, et que le jeu mini est < 0, cela correspond à un ajustement incertain.
Afin de trouver rapidement les tolérances associées à chaque ajustement, nous avons mis en place un utilitaire de calcul d'ajustements.